# Cách tính định mức viền (ngang – dọc – thiên) đúng bản chất trong ngành may

Mở bài

Viền là chi tiết nhỏ nhưng lại rất hay gây “đau đầu” cho kỹ thuật và chuyền may.
Thiếu viền thì phải nối, dư viền thì lãng phí, cả hai đều ảnh hưởng tiến độ sản xuất.
Đặc biệt, viền thiên là loại dễ tính sai nhất nếu áp dụng công thức cảm tính.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu và tính định mức viền đúng bản chất, đúng thực tế xưởng.

Bối cảnh & Vấn đề

Trong sản xuất may mặc, viền xuất hiện ở cổ, nách, lai, cửa tay, miệng túi…
Nhiều người vẫn quen tính viền theo chiều dài cộng thêm % hao, dẫn đến:

• Thiếu viền thiên khi vào chuyền
• Hao hụt vải không kiểm soát
• Sai lệch giữa kỹ thuật – kho – chuyền may

Nguyên nhân cốt lõi là chưa phân biệt đúng viền ngang, viền dọc và viền thiên, cũng như chưa hiểu bản chất hao hụt của viền thiên.

Nội dung chính

Phần 1 – Phân biệt viền ngang, viền dọc và viền thiên

Trước khi tính định mức, cần xác định rõ hướng cắt viền:

• Viền ngang: cắt song song biên vải (theo khổ vải)
• Viền dọc: cắt vuông góc biên vải (theo chiều dài cây vải)
• Viền thiên (bias): cắt chéo 45° so với biên vải

👉 Mỗi loại viền có đặc tính khác nhau về độ co giãn và hao hụt nguyên liệu.

---

Phần 2 – Cách tính định mức viền ngang

Viền ngang ít co giãn, dễ kiểm soát, thường dùng cho:

• Lai thẳng
• Cửa túi
• Các chi tiết ít cong

Cách tính:

• Đo tổng chiều dài đường cần viền (L)
• Cộng hao hụt cắt, nối: 5–10%

Công thức: Định mức viền ngang = L × (1 + 5–10%)

Ví dụ:
Lai áo dài 120 cm
→ Định mức ≈ 120 × 1.1 = 132 cm

---

Phần 3 – Cách tính định mức viền dọc

Viền dọc ổn định hơn viền ngang, ít biến dạng.

Áp dụng cho:

• Nẹp
• Dây trang trí
• Viền thẳng dài

Cách tính:

• Tổng chiều dài viền (L)
• Cộng hao hụt 3–5% Định mức viền dọc = L × (1 + 3–5%)

👉 Viền dọc thường có hao thấp nhất trong 3 loại viền.

---

Phần 4 – Bản chất ĐÚNG của viền thiên

Đây là phần quan trọng nhất.

❌ Sai lầm phổ biến:

• Tính viền thiên = L × (1 + %)
• Dùng chung công thức với viền ngang/dọc

👉 Viền thiên không hao theo chiều dài, mà hao theo diện tích giác trên khổ vải.

Bản chất:

• Viền thiên cắt chéo 45°
• Khi trải viền trên khổ vải, chiều dài sử dụng bị rút ngắn
• Hao hụt do hình học ≈ 1.4 lần so với cắt thẳng

➡️ Vì vậy, viền thiên phải tính theo DIỆN TÍCH vải, không tính đơn thuần theo chiều dài.

---

Phần 5 – Công thức chuẩn tính định mức viền thiên (dùng trong xưởng)

Công thức thực tế: Định mức viền thiên (m) = (Tổng chiều dài viền × Bề rộng viền × 1.4) / Khổ vải

Trong đó:

• Tổng chiều dài viền: cm
• Bề rộng viền: cm
• Khổ vải: cm
• 1.4: hệ số hao do cắt chéo 45°

Ví dụ thực tế:

• Tổng chiều dài viền: 200 cm
• Bề rộng viền: 3 cm
• Khổ vải: 150 cm
  (200 × 3 × 1.4) / 150 = 840 / 150 ≈ 0.56 m

👉 Đây là định mức cấp vải viền thiên đúng bản chất.

---

Phần 6 – Bảng tóm tắt nhanh định mức viền

Loại viền	Cách tính	Ghi chú
Viền ngang	L × (1 + 5–10%)	Hao trung bình
Viền dọc	L × (1 + 3–5%)	Hao thấp
Viền thiên	(L × W × 1.4) / Khổ	Hao theo diện tích

---

Cao trào

Điểm mấu chốt không nằm ở con số %,
mà nằm ở tư duy tính toán.

Viền ngang – dọc là bài toán 1 chiều.
Viền thiên là bài toán 2 chiều.

Khi bạn chuyển từ tư duy “cộng thêm %” sang tư duy diện tích + khổ vải,
mọi bài toán viền thiên sẽ trở nên rõ ràng và kiểm soát được.

Kết luận

Tính đúng định mức viền giúp:

• Chủ động nguyên liệu
• Giảm lãng phí
• Tránh lỗi kỹ thuật khi vào chuyền

Đặc biệt với viền thiên, hãy luôn nhớ:
không tính theo chiều dài – mà tính theo diện tích giác thực tế.

👉 Nếu bạn muốn học sâu hơn về định mức may, nhảy size, giác sơ đồ và tối ưu nguyên liệu trong sản xuất,
đừng bỏ lỡ các bài viết và khóa học chuyên ngành tiếp theo trên blog.

FAQ / Tài liệu tham khảo

Q: Có thể dùng % cố định cho viền thiên không?
A: Không nên. Viền thiên phụ thuộc khổ vải và bề rộng viền.

Q: Hệ số 1.4 có thay đổi không?
A: Có thể dao động nhẹ tùy cách giác, nhưng 1.4 là mức chuẩn an toàn trong xưởng.

Q: Cách chính xác nhất để tính viền thiên?
A: Giác thử viền thiên trực tiếp trên sơ đồ để lấy số liệu thực tế.